ब्रम्हगिरी आणि दुर्ग भांडार किल्ला !
" It's Time For An Adventure "
दुसरी भटकंती..... ब्रम्हगिरी आणि ब्रम्हगिरीचा दुर्लक्षित परंतु रोमांचक भाग दुर्ग भांडार किल्ला !
नाशिक मध्ये येऊन ८ वर्ष झालीत पण कधी ब्रम्हगिरी पर्वतावर जाण्याचा योग येत नव्हता. टी एल पी ट्रेकिंग ग्रुप च्या माध्यमातून आम्ही कळसुबाई सर करून आल्यावर २ आठवड्याने ब्रम्हगिरी आणि ब्रम्हगिरीचा दुर्लक्षित परंतु रोमांचक भाग दुर्ग भांडार किल्ला जाण्याचा बेत आखला. २२ डिसेंबर २०१८ ला आम्ही सकाळी ६ वाजेला नाशिक वरून त्र्यंबकेश्वर ला निघालो.
ब्रह्मगिरी : म्हणजेच त्र्यंबकगड. नाशिक हून जवळपास २५ किलोमीटर वर असलेले, त्र्यंबकेश्वर हे पायथ्याचे गाव. येथील महादेवाचे मंदिर बारा ज्योतिर्लिंगापैकी एक असल्यामुळे प्रसिद्ध असून मागच्याच ब्रह्मगिरी पर्वतावर गौतमी गंगा अथवा गोदावरी नदी चे पवित्र असे उगम स्थान आहे. अनेक ठिकाणी उगम पाऊन, पुन्हा लुप्त होत शेवटी ती नाशिक मधील पंचवटी हून पुढे वाहत जाऊन बंगालच्या उपसागराला मिळते. सकाळी लवकरच ७ वाजेला आम्ही चढाईला सुरुवात केली. वातावरण थंड असल्याने गारवा जाणवत होता. सगळे त्र्यंबकेश्वर अजुन धुक्यातच आळोखे पिळोखे देत होते. झपझप पावले टाकत लवकरच आम्ही गंगाद्वार जवळील रस्त्याला येऊन पोचलो आणि तिथे अजून एक सवंगडी ( कुत्रा ) मोती आमच्यासोबत जॉईन झाला .येथुनच डाव्या बाजूचा एक आपणास रस्ता ब्रम्हगिरी पर्वतावर घेऊन जातो.साधारण अर्ध्या तासात आम्ही रस्त्यात दगडांच्या पायर्यावरून चढायला सुरवात केली. समोर आणि ऊजवीकडे लांबवर पसरलेला कातळकडे, त्याशेजारील दुसर्या डोंगरांचे कडे जमिनीपासुन आम्हीे ऊंच आल्याची जाणीव करुन देत होते. पहिला टप्पा पार करुन आम्ही मारुतीरायापाशी पोहोचलो.आम्ही आधीच हातात काठ्या आणलेल्या होत्या कारण आमची गाठ मारुतीरायाचे दूत अर्थात माकडाशी पडणार होती. इथली माकडे हि जाणार्या लोकांना जरा जास्तच धमकावत होती किवा सोबत असलेल्या खाण्याचा वस्तू ओढण्याचा प्रयत्नात होती त्यामुळे आम्ही समूहाने वर जात होतो. माकडांच्या समूहातून मार्ग काढत काढत आम्ही ब्रह्मगिरीच्या माथ्यावर पोहोचते झालो. ब्रह्मगिरी मंदिराचे दर्शन झाल्यावर आम्ही जटा मंदिराच्या दिशेने निघालो. तिथे आमचे २ मित्र आम्हाला जॉईन झालेत जे तिथेच त्र्यंबकेश्वर राहत होते आणि दुर्ग भांडार बद्दल त्यांना पूर्ण माहिती होती. जटा मंदिराजवळ मोती आणि दुसरा ग्रुप च्या कुत्र्यामध्ये भांडण झालीत ती दोघ प्राणी अनामिक शक्तीने एकमेकावर हल्ला करत होती . कोणीच माघार घेयीना शेवटी दोघ ग्रुप च्या मुलांनी मद्ष्टी करून भांडण सोडवली. जटा मंदिरा मागून सरळ पुढे २० मिनिटे चालत गेलो की आपण पोहोचतो त्र्यंबक गडावरील अजून एका अद्भुत ठिकाणी. याचे नाव दुर्ग भांडार.
दुर्ग भांडार : काही नवीन ठिकाणांची माहिती मिळाल्यावर तेथे जाईस्तोवर त्या ठिकणाबद्दलची एक अनामिक ओढ मनाला लागून राहाते. असेच काहीसे झाले होते 'दुर्ग भंडार' ह्या किल्ल्याबद्दल. मला दुर्ग भंडार बदल ट्रेकिंग च्या प्लानिंग करतानाच पहिल्यांदा मी ऐकले. ऐकल्यावर आणि तिथली छायाचित्रे (फोटो) विडीओ यु टूब वर पाहिल्यावर इथे केव्हा पोहचू असे झाले होते. येथे जाताना तोल सांभाळूनच जावे कारण वाटेच्या उजवीकडे डोंगरधार तर डावीकडे खोल दरी.दुर्गम असल्यामुळे सहसा दुर्ग भांडारच्या वाटेला फारसे कुणी जात नसावे. येथे माणसे दिसत नसली तरी माकडांचा वावर पुष्कळ आहे .त्यांच्यापासून स्वतःला आणि जवळील वस्तूंना सांभाळूनच राहावे. खोल दरीच्या बाजुबाजूने, वाळलेल्या व अतिशय घसरड्या झालेल्या गवतावरुन जाणारी अरुंद वाट आमचे लक्ष वेधुन घेत होती आम्ही त्या वाटेवरून घाबरत घाबरत कडे कडेने पुढे जात होतो. कडेने पुढे गेल्यावर जेथे वाट संपते तेथे कडा जणू मधोमध उभा चिरला आहे आणि कातळात खोदलेल्या पायऱ्या आम्हाला तळाशी घेयून गेल्या. तळाला खूप अंधार असल्याने भीती हि वाटत होती. इथे हि आमची भेट माकडांच्या टोळीशी झाली पण मोतीने एकही माकडाला आमच्या जवळ येऊ दिले नाही.पायऱ्या संपल्यावर एका अरुंद दरवाजातून सरपटत-सरपटत आम्ही वर जाणार्या पायऱ्याने डोंगर पार केला . पायऱ्या उंच आणि जास्त असल्याने थोडा थकवा जाणवत होता. एवाना भांडण आणि माकडांच्या मागे लागलेला मोती हि शांत झाला होता पण बर्यापैकी भांडणाचे निशाण त्याच्या शरीरावर दिसत होते. पायऱ्या संपताच समोरचे दृश काळजाचे ठोके चुकवणारे होते . दोन डोंगरांना जोडणारी अरुंद खाच किवा पूल अतिशय चित्तथरारक दिसत होता. ती वाट पार करताना असे वाटत होते कि आम्ही एखादी साहसी थ्री डी गमे मध्ये आहोत. त्यानंतर डोंगराच्या अगदी पोटातुन निघणारी वाट पार करून आम्ही शेवटच्या बुरुजावर अर्थात दुर्ग भंडारला पोचलो , येथे पोहोचल्याचा अनुभव फारच छान होता. संपूर्ण ग्रुप ने तिथेच सोबत फोटो काढल्यावर आम्ही आयुष्यातील पहिला साहसी आणि अविस्मरणीय अनुभव घेतला.
हा ट्रेक म्हणजे आमच्यासाठी ऊभ्या डोंगरात खोदलेल्या प्रेक्षणीय पायर्‍या, पूर्वजांनी केलेले अपार परिश्रमाची साक्ष आणि निसर्गाप्रतीची आमची ओढ वाढवायला मदत केली.
- दिनेश पाटील
नाशिक मध्ये येऊन ८ वर्ष झालीत पण कधी ब्रम्हगिरी पर्वतावर जाण्याचा योग येत नव्हता. टी एल पी ट्रेकिंग ग्रुप च्या माध्यमातून आम्ही कळसुबाई सर करून आल्यावर २ आठवड्याने ब्रम्हगिरी आणि ब्रम्हगिरीचा दुर्लक्षित परंतु रोमांचक भाग दुर्ग भांडार किल्ला जाण्याचा बेत आखला. २२ डिसेंबर २०१८ ला आम्ही सकाळी ६ वाजेला नाशिक वरून त्र्यंबकेश्वर ला निघालो.
ब्रह्मगिरी : म्हणजेच त्र्यंबकगड. नाशिक हून जवळपास २५ किलोमीटर वर असलेले, त्र्यंबकेश्वर हे पायथ्याचे गाव. येथील महादेवाचे मंदिर बारा ज्योतिर्लिंगापैकी एक असल्यामुळे प्रसिद्ध असून मागच्याच ब्रह्मगिरी पर्वतावर गौतमी गंगा अथवा गोदावरी नदी चे पवित्र असे उगम स्थान आहे. अनेक ठिकाणी उगम पाऊन, पुन्हा लुप्त होत शेवटी ती नाशिक मधील पंचवटी हून पुढे वाहत जाऊन बंगालच्या उपसागराला मिळते. सकाळी लवकरच ७ वाजेला आम्ही चढाईला सुरुवात केली. वातावरण थंड असल्याने गारवा जाणवत होता. सगळे त्र्यंबकेश्वर अजुन धुक्यातच आळोखे पिळोखे देत होते. झपझप पावले टाकत लवकरच आम्ही गंगाद्वार जवळील रस्त्याला येऊन पोचलो आणि तिथे अजून एक सवंगडी ( कुत्रा ) मोती आमच्यासोबत जॉईन झाला .येथुनच डाव्या बाजूचा एक आपणास रस्ता ब्रम्हगिरी पर्वतावर घेऊन जातो.साधारण अर्ध्या तासात आम्ही रस्त्यात दगडांच्या पायर्यावरून चढायला सुरवात केली. समोर आणि ऊजवीकडे लांबवर पसरलेला कातळकडे, त्याशेजारील दुसर्या डोंगरांचे कडे जमिनीपासुन आम्हीे ऊंच आल्याची जाणीव करुन देत होते. पहिला टप्पा पार करुन आम्ही मारुतीरायापाशी पोहोचलो.आम्ही आधीच हातात काठ्या आणलेल्या होत्या कारण आमची गाठ मारुतीरायाचे दूत अर्थात माकडाशी पडणार होती. इथली माकडे हि जाणार्या लोकांना जरा जास्तच धमकावत होती किवा सोबत असलेल्या खाण्याचा वस्तू ओढण्याचा प्रयत्नात होती त्यामुळे आम्ही समूहाने वर जात होतो. माकडांच्या समूहातून मार्ग काढत काढत आम्ही ब्रह्मगिरीच्या माथ्यावर पोहोचते झालो. ब्रह्मगिरी मंदिराचे दर्शन झाल्यावर आम्ही जटा मंदिराच्या दिशेने निघालो. तिथे आमचे २ मित्र आम्हाला जॉईन झालेत जे तिथेच त्र्यंबकेश्वर राहत होते आणि दुर्ग भांडार बद्दल त्यांना पूर्ण माहिती होती. जटा मंदिराजवळ मोती आणि दुसरा ग्रुप च्या कुत्र्यामध्ये भांडण झालीत ती दोघ प्राणी अनामिक शक्तीने एकमेकावर हल्ला करत होती . कोणीच माघार घेयीना शेवटी दोघ ग्रुप च्या मुलांनी मद्ष्टी करून भांडण सोडवली. जटा मंदिरा मागून सरळ पुढे २० मिनिटे चालत गेलो की आपण पोहोचतो त्र्यंबक गडावरील अजून एका अद्भुत ठिकाणी. याचे नाव दुर्ग भांडार.
दुर्ग भांडार : काही नवीन ठिकाणांची माहिती मिळाल्यावर तेथे जाईस्तोवर त्या ठिकणाबद्दलची एक अनामिक ओढ मनाला लागून राहाते. असेच काहीसे झाले होते 'दुर्ग भंडार' ह्या किल्ल्याबद्दल. मला दुर्ग भंडार बदल ट्रेकिंग च्या प्लानिंग करतानाच पहिल्यांदा मी ऐकले. ऐकल्यावर आणि तिथली छायाचित्रे (फोटो) विडीओ यु टूब वर पाहिल्यावर इथे केव्हा पोहचू असे झाले होते. येथे जाताना तोल सांभाळूनच जावे कारण वाटेच्या उजवीकडे डोंगरधार तर डावीकडे खोल दरी.दुर्गम असल्यामुळे सहसा दुर्ग भांडारच्या वाटेला फारसे कुणी जात नसावे. येथे माणसे दिसत नसली तरी माकडांचा वावर पुष्कळ आहे .त्यांच्यापासून स्वतःला आणि जवळील वस्तूंना सांभाळूनच राहावे. खोल दरीच्या बाजुबाजूने, वाळलेल्या व अतिशय घसरड्या झालेल्या गवतावरुन जाणारी अरुंद वाट आमचे लक्ष वेधुन घेत होती आम्ही त्या वाटेवरून घाबरत घाबरत कडे कडेने पुढे जात होतो. कडेने पुढे गेल्यावर जेथे वाट संपते तेथे कडा जणू मधोमध उभा चिरला आहे आणि कातळात खोदलेल्या पायऱ्या आम्हाला तळाशी घेयून गेल्या. तळाला खूप अंधार असल्याने भीती हि वाटत होती. इथे हि आमची भेट माकडांच्या टोळीशी झाली पण मोतीने एकही माकडाला आमच्या जवळ येऊ दिले नाही.पायऱ्या संपल्यावर एका अरुंद दरवाजातून सरपटत-सरपटत आम्ही वर जाणार्या पायऱ्याने डोंगर पार केला . पायऱ्या उंच आणि जास्त असल्याने थोडा थकवा जाणवत होता. एवाना भांडण आणि माकडांच्या मागे लागलेला मोती हि शांत झाला होता पण बर्यापैकी भांडणाचे निशाण त्याच्या शरीरावर दिसत होते. पायऱ्या संपताच समोरचे दृश काळजाचे ठोके चुकवणारे होते . दोन डोंगरांना जोडणारी अरुंद खाच किवा पूल अतिशय चित्तथरारक दिसत होता. ती वाट पार करताना असे वाटत होते कि आम्ही एखादी साहसी थ्री डी गमे मध्ये आहोत. त्यानंतर डोंगराच्या अगदी पोटातुन निघणारी वाट पार करून आम्ही शेवटच्या बुरुजावर अर्थात दुर्ग भंडारला पोचलो , येथे पोहोचल्याचा अनुभव फारच छान होता. संपूर्ण ग्रुप ने तिथेच सोबत फोटो काढल्यावर आम्ही आयुष्यातील पहिला साहसी आणि अविस्मरणीय अनुभव घेतला.
हा ट्रेक म्हणजे आमच्यासाठी ऊभ्या डोंगरात खोदलेल्या प्रेक्षणीय पायर्‍या, पूर्वजांनी केलेले अपार परिश्रमाची साक्ष आणि निसर्गाप्रतीची आमची ओढ वाढवायला मदत केली.
- दिनेश पाटील
